Uit onderzoek blijkt dat kinderen meer pokemons kennen dan lokale dier- en plantensoorten. Dit was voor bioloog Auke-Florian Hiemstra aanleiding om Perron papegaaien & krekel criminelen te schrijven, een boek over de natuur dichtbij huis. Tapdansende meeuwen, belletje lellende zwanen en fietspadpadden, ze komen allemaal voorbij in Perron papegaaien & krekel criminelen, dat een pleidooi is om op safari te gaan in je eigen stad. Want in de stad is genoeg natuur te vinden volgens de onderzoeker, columnist, televisiepresentator en nu ook kinderboekenschrijver. Kinderen kennen Hiemstra wellicht al als de dierenspecialist van het programma Willem Wever, die zich vooral bezighoudt met het plastic probleem en de achteruitgang van de biodiversiteit.
Mayomuizen
Aan de hand van een aantal stadse thema’s, zoals ‘Op het station’, ‘Rond de vuilnisbak’ en ‘Kopje onder in de gracht’, neemt Hiemstra de lezer mee op natuur-avontuur in de stad. Naast vaak spitsvondige taalvondsten staat het boek vol leuke weetjes over de natuur dichtbij huis. Maar het gaat in Perron papegaaien & krekel criminelen niet alleen over kennis van de stadsnatuur. Ook, en misschien wel vooral, de invloed van menselijk gedrag op het dierenleven komt uitgebreid aan bod: ooievaars met kilo’s elastieken in hun maag, meerkoeten die hun nesten bouwen van mondkapjes, vissen die doodgaan in achteloos weggegooide fruitnetjes en muizen die fastfood eten. Want, zoals Hiemstra al op pagina tien van zijn boek stelt, ‘Mensen zijn vooral goed in soorten te laten uitsterven…’.
Hoezo een feestje?
Vermomd als grappige anekdotes over chips stelende meeuwen en patat etende vossen, geeft het boek vooral stof tot nadenken. Want is het niet dieptriest dat vogels hun stem verliezen door onze herrie? Dat een Texelse meeuw zijn vis niet uit zee haalt, maar bij een Amsterdamse viskraam? Een foto van een dode egel met zijn kop in een McFlurry-dekseltje zegt voldoende. Onnodig voegt Hiemstra eraan toe: ‘Maar laat deze egel een les zijn dat je je afval niet moet laten rondslingeren.’ Deze wrange feiten worden niet alleen benoemd, maar ook geïllustreerd met foto’s van platgereden kikkers en de maaginhoud van vogels en dode vissen.
Af en toe kan de auteur zijn frustratie over de mens niet onderdrukken, als het gaat om plastic bekers bijvoorbeeld. ‘Op honderd meter gracht vonden we na Koningsdag wel zevenduizend drijvende plastic bekertjes. […] Ik vond het zo erg. Hoe kunnen we zo slecht met de natuur omgaan, en het dan ook nog een feestje noemen?!’
Wat dan wel?
Lang blijft Hiemstra niet hangen in pessimisme of negativiteit: hij benoemt niet alleen de problemen, maar denkt ook na over oplossingen. Het boek geeft de jonge lezers tips om op stadssafari te gaan en oog te hebben voor de natuur om hen heen, maar het moedigt de kinderen vooral aan om zelf in actie te komen. Zo oppert de auteur dat kinderen elke dag op weg naar school een stuk afval kunt oprapen, dat scheelt al gauw zo’n 200 stukken afval op straat. Want dat doet Hiemstra goed: hij spoort aan tot actie zonder belerend te worden. Hij gebruikt daarbij veel spreektaal. Aan de ene kant heeft dat iets ongedwongens, nadeel is dat de zinnen daardoor niet altijd grammaticaal goed lopen en er overdadig veel uitroeptekens staan, al zullen die de kinderen waarschijnlijk niet afleiden van de inhoud. Het boek eindigt nogal abrupt met een vis aan een haak. Dat is jammer want een uitleidend hoofdstuk met een hoopvolle boodschap voor de natuur of een oproep zelf aan de slag te gaan was passender geweest.
Perron papegaaien & krekel criminelen is een boek dat elk kind zou moeten lezen. Hiemstra schrijft met zoveel enthousiasme, betrokkenheid en kennis van de natuur, dat het kinderen wel aan moèt zetten tot fascinatie voor de natuur dichtbij huis en daardoor tot meer bewustzijn. De manier waarop de bioloog baltsende futen beschrijft is bijvoorbeeld zo beeldend, dat je gewoon zin krijgt om zelf op zoek te gaan naar deze watervogels. Ook de fijne tekeningen van Annet Fienieg dragen hieraan bij. De binnenkaft met ijsvogels is werkelijk prachtig.
