Toen ik in 1994, samen met mijn partner en onze drie kleine kinderen, in Cairns uit het vliegtuig stapte en met mijn gezinnetje richting Arrivals liep hoorde ik overal de Australische tongval om me heen. Ineens bedacht ik dat ik mijn kroost waarschijnlijk nooit meer zou voorlezen in het Nederlands.
In Nederland las ik ze vanaf elke zwangerschap voor, zong liedjes en vertelde zelfbedachte verhaaltjes. Zonder een professionele taalwetenschappelijke achtergrond voelde ik intuïtief aan hoe belangrijk taal, het lezen en voorlezen was voor mijn kinderen. Dat hun taalgevoel en taalbegrip hierdoor ontwikkelde. Dat verhalen lezen goed kon zijn voor hun empathische ontwikkeling. Dat ze leerden om te luisteren en zich te concentreren. Dat hun fantasie gestimuleerd werd. (voorlezen in de babytijd)
Ik las ze voor uit nijntje; vertelde dat alle dieren uit het land bij nijntje op bezoek kwamen. Dat meneer pluis in de tuin werkte en mevrouw pluis voor het huis zorgde (tja, zo gewoon leek dat). Ik vertelde ze dat alle nijntje-boeken geschreven zijn door Dick Bruna.
Met een baby in mijn armen liep ik door het huis en benoemde zingend alles wat ik zag. Met ogen die me gefixeerd aankeken, een blik waarin ik nieuwsgierigheid en verbondenheid las, nam de baby in wat ik zong-zei terwijl ik de wereld aan mijn pasgeborene introduceerde.
Lezen, zingen en vertellen waren belangrijke ingrediënten in hoe ik mijn kinderen wilde opvoeden. In het Nederlands. In mijn taal. De taal waarin ik mij verstaanbaar kon maken en me emotioneel in kon uiten. De taal die mijn relaties gestalte gaf. De taal die troostte, inspireerde en aanmoedigde. De taal die mijn liefde voor mijn kinderen uitte.
Maar toen werd het 1994. Mijn kinderen waren twee, drie en vier jaar, we emigreerden en alles werd anders.
Ik voelde de vreugdevolle spanning van wonen in een nieuw land, maar tegelijkertijd besefte ik een intense leegte om wat ik achterliet. Zodra ik de Australische tongval om me heen hoorde wist ik dat het een kluif zou worden de nieuwe taal zo te leren verstaan en spreken dat ik me er net zo comfortabel in zou voelen als in het Nederlands.
Mijn Australische, en ook Nederlandssprekende partner, nam de koffers van het bagagecarrousel. Een vrouw met een kind aan haar hand sprak ons in Australisch dialect aan en ik realiseerde dat ik mijn twee peuters en kleuter onmiddellijk Engels moest leren. Ik wilde dat ze zich snel aanpasten en zich thuis voelden.
Voordat we de luchthaven uitliepen, kocht ik in een lectuurhal drie Engelse kinderboeken.
Die eerste avond in het nieuwe land bracht ik mijn kinderen naar bed en las ze, zoals gewoonlijk, voor. Het eerst gekochte Engelse boek was een prachtig geïllustreerd boek, “Possum Magic,” geschreven door Mem Fox. Een aandoenlijk verhaal over een opossum, genaamd Hush, die onzichtbaar wordt en over een grootmoeder die met ‘bush magie’ probeert haar kleinkind weer zichtbaar te maken.
Uitlezen kon ik het boek niet, want grote tranen drupten over de wangen van mijn drietal. Geen tranen vanwege een intens inlevingsvermogen met de opossum. Noch met die van de grootmoeder. Het waren tranen van onbegrip en boosheid over hun moeder die ineens een vreemde was geworden. Ik realiseerde me de fout die ik maakte en greep snel naar een van de nijntje boeken. Zodra ik aan de eerste Nederlandse woorden begon, straalden de gezichtjes van mijn kinderen weer.
Nadat ik de kleintjes ingestopt had, maakte ik de afspraak met mijn partner dat we voortaan Nederlands met elkaar zouden spreken. Dat dit besluit consequenties had voor de tijd waarin ik, vijfentwintig jaar later, oma werd, besefte ik toen niet. Het grote avontuur van een Nederlands lezend gezin in het buitenland was immers pas begonnen.
Als (O)Ma voorleest, dansen de kangoeroes
In 1994 emigreerde Petronella Catharina met haar man en drie kleine kinderen aar Australië. Al snel werd duidelijk dat ze haar kinderen tweetalig zou opvoeden en ze bleef voorlezen in het Nederlands. Nu leest ze haar Australische kleinzoon voor. In het Nederlands.
