Met deel één over de hartsvrienden ezel en beer debuteerde Aby Hartog in 2003; deel twee verscheen in 2005. ‘LUISTER naar de ezel en de beer’ verscheen dit jaar als derde deel in de reeks. Goed nieuws voor vrienden van de vrienden.
Veertig verhaaltjes
In veertig korte verhaaltjes vertelt Hartog opnieuw over het dagelijkse leven van de ezel en de beer. Sommige dagen zijn voor de vrienden heel gewoon en op andere dagen gebeuren er juist bijzondere dingen. Op een dag vinden ze bijvoorbeeld een bal die een opgerold gordeldier blijkt te zijn. Of de ezel ontmoet een pufbloem die heel boos wordt als de ezel haar pluisjesbol wil uitblazen. Sommige verhaaltjes zijn filosofisch of poëtisch. Op een avond wil de ezel bijvoorbeeld graag het laatste licht vangen. In andere verhalen zijn de beer en de ezel juist praktisch. Ze verzetten simpelweg een berg omdat ze geen zin hebben om hem te beklimmen. Meestal zijn de ezel en de beer lief voor elkaar, zo zit de ezel naast de zieke beer en aait hij over haar hoofd. Maar af en toe zijn ze boos op elkaar, of op andere dieren. De beer is bijvoorbeeld boos op de vogels omdat ze haar wakker maken als ze wil slapen. Soms zijn de vrienden ook erg laconiek en grappig: ‘Ik heb zelfs pijn in mijn haren,’ klaagde de beer. ‘Dan knip je ze toch af,’ zei de ezel. ‘Je hebt er genoeg.’
Achterin het boek is een inhoudslijst opgenomen met telkens de titel van de verhaaltjes en een paginanummer. Handig om een bepaald verhaaltje uit te kiezen of terug te zoeken. Hoewel de lijst voorin opgenomen handiger zou zijn geweest.
Hij heeft stijl
Aby Hartog heeft een heel eigen vertelstijl. Hij gebruikt korte zinnen, wat de verhalen makkelijk te begrijpen maakt voor kinderen. Bijvoorbeeld: ‘Op een dag brak de ezel een poot. Een achterpoot. Vlak boven zijn hoef. Zomaar.’ Hier en daar wordt het ritme wel staccato en remt dit de vaart van het verhaal. De beer en de ezel praten ook met elkaar in korte zinnen, voor kleuters erg herkenbaar, maar de dialogen zijn soms wat stroef. Het telkens vermelden van de spreker vertraagt het verhaal en verstoort het ritme. Dat bemoeilijkt onder andere het vlot voorlezen.
Bijvoorbeeld: ‘Mooi,’ zei de ezel.
‘Ja,’ zei de beer.
‘Wat doe je?’ vroeg de ezel.
‘Ik loop,’ zei de rups.
‘Waarom?’ vroeg de beer.
‘Daarom,’ zei de rups.
Daarnaast gebruikt Hartog veel herhalingen. Die kunnen zeker functioneel zijn, maar soms wordt het wat veel van het goede. Bijvoorbeeld: ‘De ezel en de beer stonden op het pad. Links en rechts van hen stonden bomen. Natte bomen, op natte grond. En voor en achter hen lagen plassen. Diepe plassen. Natte plassen.’
Soms is het taalgebruik in de verhalen wat geforceerd. In een van de verhalen kruipt de beer bijvoorbeeld in het lege schild van een schildpad en wordt zo een ‘schildbeer’. Een beetje clichématig is de ‘beresterke’ beer in het verhaal ‘grasheuvels’. Sommige passages zijn wat uitleggerig: ‘Maar wakker worden, dat stukje tussen slapen en wakker zijn, dat vond ze maar niets.’ Het is ook wennen aan de beer die in dit boek een ‘zij’ is, hoewel ‘beer’ een mannelijk woord is.
Koppoters en stokmannetjes
De illustraties van Aby Hartog zijn even typisch als zijn vertelstijl. Hartog werkt hoofdzakelijk met inkt en aquarel. Zijn kleuren zijn vrolijk en hebben ook iets zachts en transparants. Hij werkt met lijnfiguren die doen denken aan de koppoters en de stokmannetjes in kindertekeningen. Dat zullen kleuters zeker herkennen en grappig vinden en de grappige figuurtjes natekenen, zullen ze ongetwijfeld ook leuk vinden.
Naar eigen zeggen schrijft Aby Hartog zo veel hij kan en kliedert hij het huis vol met zijn tekeningen. Naast kinderboekenschrijver en illustrator is hij jongleur, taartenbakker, schoolschrijver, boekpromotor en nog veel meer. Hij is daarenboven gék op taal en de oprichter van de website taalspeler.nl, waar je heel veel leuke taalspelletjes op kan vinden. Aby Hartog is duidelijk een creatieve duizendpoot met een grote passie voor taal en tekenen.
Levenslessen
De avonturen van de ezel en de beer zijn niet altijd even spannend. In sommige verhalen gebeurt er weinig of niets. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar enkele verhalen hadden best wat meer pit en actie mogen hebben. In andere verhalen verstopt Aby Hartog onder de oppervlakte levenslessen, bijvoorbeeld dat je als je het echt wil, bergen kan verzetten. Of dat jezelf zijn en blijven, altijd beter is dan een ander kopiëren. Aby Hartog gaat ook zwaardere onderwerpen niet uit de weg, zoals bijvoorbeeld in het verhaal ‘doodziek’. Waarin hij het over de dood heeft op een hele gewone manier; zò dat kinderen er zich weinig of geen vragen bij zullen stellen of ervan schrikken. Fans van de ezel en de beer zullen ook van dit boek weer genieten.
