Terwijl er landelijk aanhoudend en steeds lawaaiiger noodklokken luiden over de teloorgang van leesvaardigheid vierden een kleine duizend middelbare scholieren woensdag 7 juni tijdens de Dag van de Jonge Jury in Utrecht vrolijk het feest dat lezen heet.
Het Jonge Jury leesbevorderingsproject van de stichting Passionate Bulkboek uit Rotterdam is in 1998 gestart. Het is gericht op jongeren uit de onderbouw van het middelbaar onderwijs in de leeftijd van ongeveer twaalf tot vijftien jaar. Eén keer per jaar kunnen die leerlingen hun favoriete boek kiezen; de winnaar wordt jaarlijks bekendgemaakt tijdens de Dag van de Jonge Jury die dit jaar in Utrecht werd georganiseerd. Het doel van het project was en is leesbevordering door leesplezier.
De organisatie zoekt voortdurend naar een evenwicht tussen die leesbevordering, het leesplezier en kwaliteit. Een gemêleerd ‘boekgenootschap’ van tien jonge lezers uit den lande dat veel van de nieuwe jeugdboeken leest en gedurende het loopjaar leestips geeft, wordt begeleid door professionele, volwassen lezers. Zij proberen de jonge liefhebbers, veellezers en wegwijzers voor hun leeftijdsgenoten, te begeleiden naar een oordeel met oog voor kwaliteit, diepgang, stijl en thematiek.
Dat de Prijs van de Jonge Jury een publieksprijs is, is goed te zien in de ‘hall of fame’ van winnaars van de afgelopen twintig jaar. Daarin zijn vooral toegankelijke, populaire jeugdboeken te vinden, zoals de probleemboeken van Carry Slee, de boeken uit de Hoe overleef ik-serie van Francine Oomen en spannende thrillers van Mel Wallis de Vries. De onvolprezen waarde van deze boeken is dat ze kinderen laten genieten van lezen, wat een noodzakelijke eerste stap is naar een vervolg met verdieping.
Dat leesplezier spat er in Tivoli Vredenburg aan alle kanten vanaf in een spetterend en zeer veelzijdig programma. De openingsact werd verzorgd door dansgroep Furious Flow en choreograaf Shaggie die met hun aanstekelijke enthousiasme direct alle voetjes van de vloer kregen. In de inhoudelijke blokken werden meer dan tien schrijvers geïnterviewd en in het ‘gangenprogramma’ konden de leerlingen allerlei uiteenlopende originele activiteiten doen of laten doen zoals literair bingo of een ‘handlettering’- of selfieboekenlegger maken. De rode telefooncel waarin leerlingen zich op kunnen geven voor het boekgenootschap voor het komende leesjaar is voortdurend bezet.
Het enthousiasme en de bevlogenheid is aanstekelijk en hartverwarmend. Groepen kinderen zwermen rond hun docenten, onvolprezen vakmensen, bezielde leraren in alle soorten en maten -van respectabele oude dames tot vlotte jonge jongens en alles daartussenin- die van heinde en ver met ‘hun kinderen’ naar deze dag afreizen en als dat moet meedansen op het podium. Hartverwarmend zijn de leerlingen die vragen stellen aan schrijvers over het vormgeven van onzekerheid en schrijven als uitlaatklep voor stress en voor ‘de pijn die we verbergen.’ Hartverwarmend is ook de veertigjarige debutant van wie de trotse ouders in de zaal zitten. En de reactie van de winnaar van de debutantenprijs. ‘Vraag het me later nog maar een keer.’
Uitgeverij Noordhoff, al sinds mensenheugenis aanbieder van de bekende ‘Lijsterpakketjes’ voor basis en voortgezet onderwijs, deelde gul Jonge Lijstertitels van voorgaande jaren uit: beter gratis naar gretige scholieren dan in de shredder gedropt. De samenstelling van deze pakketjes voor basisonderwijs, onder- en bovenbouw van het voortgezet onderwijs en ‘klassiekers’ is in handen van professionals die zorg dragen voor een afgewogen mix van kwaliteit en toegankelijkheid, dat laatste ook door een prettige prijs voor leerlingen en scholen.
Het bestaat: een dag met duizend kinderen die niet met hun mobiel bezig zijn. Ze zijn er echt: jonge lezers. Ze jagen op handtekeningen van hun idolen de jeugdboekenschrijvers en gillen hun kelen schor bij de diverse activiteiten in de zalen. Reden tot juichen was er aan het begin van de dag bij de bekendmaking van de debuutprijs voor Wolventijd geschreven door Lysander Mazee en natuurlijk aan het slot van de dag toen de enige echte winnaar van de Jonge Juryprijs 2023 bekend werd gemaakt: Game on van Cis Meijer.
