In de snikhete New Yorkse zomer van 1983, waarin de aidsepidemie de overlijdensadvertenties beheerst en de straten worden bevolkt door daklozen, potloodventers en zakkenrollers, ontstaat een vriendschap tussen twee stagiaires bij een krant, Beth en Edie. Hoofdpersoon Beth in Dat soort vrienden van Meg Rosoff is een bleu meisje van achttien uit de provincie. Ze heeft een stageplek weten te bemachtigen dankzij het schrijven van een artikel over het corrupte toelatingsbeleid van haar middelbare school, dat door de landelijke media werd opgepikt. Of de New Yorkse Edie schrijftalent heeft weten we niet, maar talent voor het aangaan van relaties heeft ze zeker wel. In een mum van tijd kent ze iedereen bij de krant, en iedereen haar.
Beth laat zich meeslepen door wervelwind Edie. De dames doen al gauw veel dingen samen. Edie leert Beth hoe ze zich moet kleden en neemt haar mee naar een kapper, waar Beths onhandelbare haar wordt getemd en waardoor ze er volgens Edie nu niet meer uitziet als een meisje uit de provincie. En dat is waar Beth hevig naar snakt. Ze wil net zo wereldwijs, sociaal vaardig en aantrekkelijk worden als haar vriendin.
Ondertussen vertelt Edie openhartig over alles wat haar bezighoudt: vriendjes, seks en haar tweewekelijkse bezoeken aan haar psycholoog. Als ze meer over Beth te weten wil komen, vuurt ze alle vragen in een keer op haar af.
‘Seks?’
‘Tja…’ Beth veinsde nonchalance. ‘Niet echt.’
‘Niet echt, niet echt. Wat wil dat zeggen?’
‘Ach, een beetje seks maar geen, tja…’
‘Volledige penetratie?’ Edie snoof. ‘Pfff, dat noem ik technisch gezien geen seks.’
‘Best. Maar…’
‘Daarentegen heb ik al heel wat seks achter de rug,’ zei Edie. ‘Naar mijn ervaring is het allemaal niet zo geweldig. Voorspel tuurlijk. Eindeloze beloftes voor de rest, deels goed, een afknapper aan het eind. Als je snapt wat ik bedoel.’
Beth had moeite het te volgen.
Edie vertelt Beth wat ze van alles moet vinden. Elke eigen mening die Beth erop nahoudt, wordt door Edie de grond in geboord. Beth vindt de twee mannelijke stagiairs eigenlijk wel aardig, maar Edie laat haar weten dat ze dat niet zijn en dat Beth op haar oordeel moet vertrouwen. Beth wil haar intuïtie wel volgen, maar ‘die hoort ze niet boven het geluid van Edies stem uit.’
Van de kakkerlakken naar de airco
Beth woont met Dawn, de zus van haar beste vriendin, en diens vriendje Tom in een kleine, smerige kamer in New York waar kakkerlakken de keuken bevolken en het zelfs met ventilator niet is uit te houden. Edie vraagt al snel of Beth bij haar komt wonen in haar luxe appartement met airco in de Upper West Side. De ouders van Edie verblijven de hele zomer in de Hamptons en ze vindt het niet fijn om alleen te zijn. Beth neemt het aanbod aan.
Het is voornamelijk Edie die aan het woord is en ervan houdt hartstochtelijk te klagen over alles en iedereen. Tussen neus en lippen door vertelt Edie dat haar moeder de voornaamste reden is dat ze zichzelf iets aan zou willen doen. De Joodse Beth weet zich geen raad met deze informatie. In haar gedachten gaat ze naar haar eigen familie. Van beide kanten zijn familieleden in de oorlog gestorven. In Beths familie ligt de nadruk op overleven, maar dit durft ze niet uit te spreken richting haar vriendin.
Als lezer weet je vrij snel dat deze onevenwichtige vriendschap geen lang leven beschoren kan zijn. Beth maakt een ontwikkeling door van onzeker en verlegen meisje tot een meer wereldwijze vrouw. Door schade en schande wordt ze wijs. Haar geheime relatie met huisgenoot Tom, een gewapende overval en de affaire van Edie met een getrouwde collega zorgen uiteindelijk voor een verwijdering tussen de vriendinnen.
Uit het leven gegrepen
Meg Rosoff (1956) ontleedt de vriendschap tussen Beth en Edie heel nauwkeurig, in spetterende dialogen met de nodige dosis humor. Je voelt dat deze zomer voor Beth levensveranderend is, ze maakt zich los van haar ouders en moet haar eigen keuzes maken. De angsten en onzekerheden die daarbij komen kijken zijn uit het leven gegrepen en zullen voor veel jongeren heel herkenbaar zijn. Relaties die je aangaat aan het eind van je tienerjaren kunnen bepalend zijn voor de rest van je leven. Dat gegeven heeft Rosoff tot in de puntjes uitgewerkt in deze schitterende young adult roman.
Dat soort vrienden is het tweede deel van wat een trilogie moet worden. Het eerste deel, De Godden broers, speelt zich ook af gedurende een hete zomer, maar kent andere hoofdpersonen en is los te lezen van dit tweede deel. Rosoff, die in 2016 de Astrid Lindgren Memorial Award won (een soort Nobelprijs voor de jeugdliteratuur), zet in Dat soort vrienden twee levensechte personages neer, van wie je je de rest van hun leven kunt voorstellen nadat je het boek hebt dichtgeslagen.
