Jonge Oogst week 18 – 2023 Young Adult
De verloren dromen van Valeria
Aline van Wijnen komt uit Wit-Rusland en woont inmiddels twintig jaar in Nederland. Ze schrijft sneller dan God kan lezen; kortgeleden zijn er twee nieuwe boeken van haar uitgekomen waaronder de historische roman De verloren dromen van Valeria.
Het boek speelt voor een deel in het St.-Petersburg van 1914. Valeria Vygotski is een gravin van vóór de Russische revolutie van 1917. De ‘verloren adel’, de Russische aristocratie, gaat die revolutie niet overleven. Tegen het decor van een liefdesverhaal wordt de geschiedenis van Valeria Vygotski en roerig Rusland geschetst, waarbij Valeria voor een onmogelijke keuze komt te staan.
In het Amsterdam van 2019 raakt journaliste Tara geobsedeerd door een vroegtwintigste-eeuwse baljurk van gravin Vygotski die ze op een tentoonstelling in de Hermitage ziet. Ze gaat op onderzoek uit en reist daarvoor naar St.-Petersburg, toevalligerwijs ook de stad waar haar moeder woont. Tara leert door haar onderzoek en de reis anders naar haar eigen levensverhaal kijken.
Het boek heeft een autobiografisch startpunt: Van Wijnen zag de paarse baljurk op een tentoonstelling in de Hermitage en wilde de achtergronden van de draagster ervan uitzoeken in St-Petersburg. Door corona kon zij daar niet naartoe, in plaats daarvan heeft ze uitgebreid virtueel en literatuuronderzoek gedaan naar omstandigheden en feiten uit de vergeten geschiedenis van de aristocratische verliezers van de Russische Revolutie. Daar is deze interessante en lijvige Young Adultroman de weerslag van.
The hate U give
Er zijn weinig jeugdboeken over discriminatie en racisme geschreven door gekleurde schrijvers. Het Amerikaanse jeugdboek The hate U give is wel zo’n boek en het verdient alleen al daarom aandacht. De werkelijkheid voor veel gekleurde mensen, ook in Nederland, is er één van overleven in verschillende werelden en van raciale ongelijkheid. Dat laat dit jeugdboek duidelijk zien.
The hate u give gaat over raciaal politiegeweld in Amerika. Starr Carters beste vriend Khalil wordt voor haar ogen doodgeschoten door een politieagent. Khalil had geen wapen op zak maar was ‘vermoedelijk’ een drugsdealer. Starr is verslagen door emoties, probeert zichzelf te herpakken, maar heeft daarbij de wereld om haar heen, die bol staat van racistische vooroordelen, niet mee.
Schrijfster Angie Thomas vindt het belangrijk dat de witte gemeenschap meer luistert naar de stem van de Black Lives Matter beweging. Het boek toont Starrs emoties die worden veroorzaakt door ongelijkheid die hopeloos maakt, maar er zijn ook luchtige en romantische passages en grappige dialogen. Bovendien is deze jeugdroman vlot geschreven.
Kid
Stel je voor dat je 549 broertjes, broers, zussen en zusjes hebt. Uit het nieuws van april 2023 blijkt dat dit ‘gewoon’ kan. Sam uit het jeugdboek Kid overkomt iets dergelijks. Op z’n 17e hoort hij dat hij en zijn broer verwekt zijn met behulp van zaad van twee verschillende anonieme donoren. De emoties en vragen die die nieuwe kennis bij hem oproepen laten zich raden. Hij is niet alleen in de war en boos, maar ook onzeker over zijn relatie met zijn broer, ‘wanneer ben je familie?’, en over zijn eigen identiteit. Hij start een enerverende zoektocht naar zijn donor en komt tot onaangename ontdekkingen.
KID (kunstmatige inseminatie met donorzaad) is ook de verwekker van de schrijver Jelmer Soes. Hij hoorde dit pas toen hij al volwassen was, ondernam net als de hoofdpersoon uit zijn jeugdboek een zoektocht naar zijn donor en kwam ook tot de ontdekking dat hij tientallen brusjes heeft. Met dit boek heeft hij zijn letterlijke en figuurlijke zoektocht naar een biologische vader en identiteit in fictie vormgegeven.
