Jonge Oogst Speciaal – Zaai-goed voor het onderwijs – Het pungelhuis

Het pungelhuis van Annet Huizing, verschenen in 2020, zal in november van het huidige kalenderjaar, volgend schooljaar dus, de Nederland Leest Junior-titel zijn. Het boek was in schooljaar 2020-2021 één van de Jonge Jury leestips in de categorie 12-15 jaar en heeft in 2022 de Thea Beckman Prijs gewonnen. Dankzij de Nederland Leestcampagne zal het in het komende schooljaar goedkoop en in grote hoeveelheid beschikbaar zijn voor leerlingen in het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Die ruime beschikbaarheid is een groot voordeel. Het biedt de mogelijkheid het boekje klassikaal te (laten) lezen. Voor een symbolisch bedrag kan een doos van 32 boeken besteld worden.

Het pungelhuis is een boekje dat geschikt is voor leerlingen van 10 tot 14 jaar.  Het is een goed geschreven jeugdboek dat in eerste instantie over een familiegeschiedenis gaat. De dertienjarige Ole blijkt tóch een opa te hebben, iets waar hij achter komt na diens overlijden, omdat zijn vader opa’s huis in Brabant erft. Deze gebeurtenis vormt de opmaat voor een spannend verhaal dat gaandeweg ook andere, niet minder interessante wegen inslaat. Opa blijkt betrokken te zijn geweest bij smokkelactiviteiten tussen Nederland en België in de jaren ’50 en ’60 van de twintigste eeuw; hij was een pungelaar. Deze smokkelactiviteiten hebben echt plaatsgevonden, met alle intriges, kraaienpoten en spanning van dien. De roman bevat de nodige zware thema’s maar door Ole’s onderkoelde, grappige en bij tijden naïeve tienerperspectief leest het vlot en makkelijk.

Het verhaal speelt zich onder andere af in de fictieve plaats Orpel. Orpel bestaat niet echt, maar zou zomaar het Zuid-Brabantse grensdorp Budel kunnen zijn, vanwaaruit vroeger veel gesmokkeld is. In dit dorp is sinds 2010 een smokkelmuseum gevestigd.

Bij het boekje zijn gevarieerde en goede lessuggesties gemaakt door het CPNB die te vinden zijn op deze site: https://leesbevorderingindeklas.nl/book-review/het-pungelhuis/. De opdrachten gaan over alle thema’s en motieven die in het boek langskomen zoals smokkelen, leven met een handicap, meditatie en geschiedenis. Sommige zijn theoretisch, zoals een opdracht over logica, andere juist creatief (ijs maken, pottenbakken) of sportief.

Eén belangrijke disclaimer: de boekjes zijn anders dan de grotemensentitel in november ‘23 niet gratis verkrijgbaar in de Openbare Bibliotheken maar moeten ruim van tevoren, namelijk al vóór het eind van mei ‘23, besteld worden via een plaatselijke bibliotheek of een boekhandel. Snel regelen dus: wie zaait zal oogsten!