‘Er gebeurt iets met me, maar ik weet niet wat,’ antwoordt hoofdpersoon Hugo als zijn beste vriend Mickey vraagt of het wel goed met hem gaat. Deze zin vormt de rode draad in het boek Autumnville. De 15-jarige Hugo mag de boekwinkel van zijn vader voor het eerst alleen afsluiten. Hij vindt dit best spannend en controleert daarom goed of er geen klanten meer in de winkel zijn. Terwijl hij de deur op slot draait, hoort hij de stem van een meisje. Ze roept zijn naam. Hugo weet zeker dat de stem uit de winkel komt, maar hij weet ook zeker dat er niemand binnen is. Hij springt op zijn fiets en racet naar huis. Het horen van de meisjesstem is het begin van een reeks vreemde gebeurtenissen.
Opa’s boekwinkel
Maar eigenlijk begint het verhaal al vier jaar eerder. De openingsscène van het boek is de begrafenis van de opa van Hugo. Een vreemde keuze aangezien er geen verband lijkt te zijn met het afsluiten van de winkel vier jaar later. Wel wordt meteen duidelijk hoe belangrijk zijn opa voor Hugo was. Net als zijn opa’s boekwinkel. Nu is Hugo’s vader de eigenaar van de winkel en later zal Hugo er de baas worden. Hij houdt van de winkel en de magie van boeken. ‘Ik laat mijn vingers van kaft naar kaft glijden en elk boek voelt anders aan. Best apart eigenlijk, de letters in deze boeken zijn precies dezelfde als die in de schoolboeken. Toch doen deze wel iets in mijn hoofd. Het papier wordt dan een soort filmdoek waarop woorden en zinnen langzaam voor mijn ogen tot leven komen.’
Hugo lijkt meer op zijn opa dan op zijn vader, die de winkel vooral zakelijk benadert en zich grote zorgen maakt over de dromerigheid van zijn zoon. Omdat er regelmatig de nadruk wordt gelegd op Hugo’s grote fantasie, die werd aangemoedigd door opa, maar wordt ontmoedigd door zijn vader, is niet duidelijk wat er nu werkelijk gebeurt en wat zich enkel in Hugo’s hoofd afspeelt. Hugo voelt zich meer verbonden met zijn opa, maar begrijpt zijn vader ook. De boekwinkel moet immers blijven bestaan. Opa’s liefde voor boeken en optimistische levensfilosofie zijn een verrijking voor Hugo, maar ook voor het boek en de lezer. ‘Volgens hem was elk boek een toegangspoort naar een andere wereld. Het enige wat je hoeft te doen om die wereld binnen te gaan, is de kaft open te slaan. Maar de sleutel van de échte deur zit in je eigen hoofd verstopt. Je moet ervoor openstaan deze te willen vinden.’
Gevaar achter de spiegel
Het verhaal speelt af in een kleine wereld, in het saaie dorpje Autumnville en de knusse boekwinkel van opa met een grote leestafel en een verhalenzolder. De hoofdpersoon Hugo, zijn verwarring en gevoelswereld zijn goed uitgewerkt en datzelfde geldt voor zijn beste vriend, de prettig gestoorde Mickey, de liefdevolle, maar afwezige opa en de mysterieuze klasgenote Louise. Er is veel aandacht voor de liefde voor boeken en het belang van fantasie. Autumnville had een idyllisch verhaal kunnen zijn, ware het niet dat er op elke pagina een onheilspellende dreiging hangt. Hugo voelt de dreigende aanwezigheid van een wolf die hem elk moment kan verslinden. Hij is de enige die het voelt en dreigt daardoor de verbinding met zijn ouders en vrienden te verliezen. ‘Maar hoe hard je ook strijdt, hoe sterk je hart ook klopt, soms sluimert het kwaad net zolang achter de spiegel totdat het glas breekt.’
Autumnville is een vervreemdend boek. De scènes en flarden van gebeurtenissen lijken weinig samenhang te vertonen en in Hugo’s leven overheerst verwarring. Hugo zelf zegt letterlijk dat hij er helemaal niets van begrijpt en datzelfde geldt voor de lezer. Lezen voelt als puzzelen met niet-passende puzzelstukjes. Aan het einde komen alle vreemde voorvallen en losse lijntjes heel mooi samen. Het is knap hoe alles wat niet te plaatsen en vervreemdend was plotseling heel logisch is. Het is alleen de vraag of de doelgroep van 13-plus met hun zapgedrag het geduld kan opbrengen om te blijven lezen in een verhaal waarin de samenhang lang ontbreekt, en genoeg geboeid blijft om het einde te halen. Daarvoor zit er wellicht net te weinig spanning in het verhaal. De vreemde gebeurtenissen zijn niet mysterieus en spannend genoeg om van het boek een pageturner te maken. Het is vooral vervreemdend en ietwat onheilspellend, maar de doorzettende lezer wordt beloond met een bijzondere leeservaring met een open einde, of toch niet? Het boek eindigt met flarden van krantenberichten, zodat de lezer zelf kan reconstrueren wat er nu eigenlijk met Hugo is gebeurd.
Leuk is dat het boek een eigen soundtrack heeft. Een QR-code neemt de lezer mee naar de muzikale wereld van Autumnville. Op sommige pagina’s staat een muzieknoot als aanmoediging om naar de muziek te luisteren. De dromerige muziek ademt de sfeer van het boek, net als de raadselachtige en wat dreigende tekening op de binnenkaft.
