‘Ik denk dat lezen je hoofd bezighoudt. Boeken vechten niet met elkaar zoals mensen doen.’ Dit zegt Nour, het hoofdpersonage in Nours geheime bibliotheek van Wafa’ Tarnowska, een prentenboek met heel bijzondere illustraties van Vali Mintzi.
In dit indrukwekkende en bijzonder mooi vormgegeven boek worden moed en gedrevenheid in tijden van oorlog verbeeld. Amir en Nour zijn neef en nicht en wonen in Damascus in Syrië, een van de oudste steden in de wereld met een rijke Arabische cultuur. Als in 2011 de burgeroorlog uitbreekt verandert hun leven totaal. De mensen moeten schuilen in kelders tijdens de heftige bombardementen die vooral ’s nachts plaats vinden, schuilkelders waarin zes mensen kunnen, maar waarin ze met zijn dertigen schuilen. Overdag kunnen ze soms wel even naar buiten om boodschappen te doen of naar huis te gaan. Tussen het puin van de kapotgeschoten huizen liggen de spullen op straat, ‘als uit een opengevallen koffer’. Amir begint boeken op te rapen en te verzamelen. Nour en een paar vrienden helpen mee, totdat zijn kamer te klein wordt.
Duizenden boeken
Amir en Nour vinden een kelder onder een half bewoond huis en brengen de gevonden boeken daar in het geheim naartoe, kleine hoeveelheden per keer verstopt in een rugzak. ‘Het was een veilig en heerlijk gevoel om van vloer tot plafond omringd te zijn door boeken: grote boeken, kleine boeken, dunne boeken en dikke boeken. Sommige waren in het Arabisch, andere in vreemde talen – Engels, Armeens, Grieks, Frans, zelfs Hebreeuws en Aramees.’ Met in het puin gevonden planken maken ze kasten en steeds meer mensen vinden de weg naar de geheime bibliotheek. Ze komen om even weg te zijn van hun gewelddadige wereld om te lezen en hun ziel te voeden.
Boeken zijn als regen
Nours geheime bibliotheek is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. In de stad Daraya hadden de bewoners een geheime bibliotheek opgezet, zegt de auteur in haar nawoord en ze citeert de bibliothecaris aldaar: ‘Boeken zijn als regen en als er regen valt beginnen er dingen te groeien Als we lezen zien we de wereld door andermans ogen. Onze verschillen lijken kleiner en de verdeeldheid die tot oorlog kan leiden, wordt opgeheven.’
Wafa’ Tarnowska is een bekroond auteur, vertaler en verhalenverteller. Ze is geboren in Libanon en woont na veel omzwervingen nu in Polen en Engeland waar ze zichzelf ziet als een brug tussen oost en west.
De illustraties van Vali Mintzi in Nours geheime bibliotheek zijn uitgevoerd in gouache in fris turkoois, luchtblauw, bruin en steenrood. Contrasterende kleuren die heel goed werken om de Arabische stad te verbeelden en de stapels boeken die overal liggen. Daartussendoor wordt met ruige houtskoolvegen de verwoeste stad getoond wat een schrijnend en dramatisch contrast vormt met de lieflijkheid van het bruinrood en blauw.
Vali Mintzi is van geboorte Roemeense. Haar levendige, expressieve stijl is beïnvloed door schilders als Bonnard, Hockney en Matisse.
Dit verhaal is helemaal gericht op het belang van boeken en lezen. En omdat twee kinderen het initiatief nemen voor de geheime bibliotheek zal het kinderen enorm aanspreken, dit is echt een ‘hebbeboek’ dat een venster biedt op een andere wereld.
