We hebben allemaal een droom nodig die ons pad door deze donkere wereld verlicht.
Zo begint Kevin Crossley-Holland zijn voorwoord. De Britse auteur is wereldwijd bekend van zijn Arthurtrilogie, zijn Noorse mythen, De dieren van Grimm en Schemerwerelden. Hij heeft een bijzondere fascinatie voor de middeleeuwen en met name voor Koning Arthur, die volgens hem ‘ver voordat er ook maar iets viraal ging, in Europa en daarbuiten werd gezien als de grootste held aller tijden.’ De kern van de Arthurlegenden draait volgens de auteur om ‘de droom van de koning over een ongekende, schitterende toekomst, een gouden tijdperk’. Alleen gaat dit boek niet alleen over Arthur. De Arthurlegenden zijn volgens de auteur eigenlijk verhalen over gewone mensen zoals jij en ik. Over ‘mensen met dromen, ambities, beperkingen, passies, frustraties, teleurstellingen en veerkracht’. Daarmee zijn de ze dus springlevend. Het boek verdient volgens Crossley-Holland dan ook de ondertitel: Koning voor altijd. Een optimistisch begin van een al even optimistisch boek. Een boek voor alle mensen met grote dromen, (al helemaal als je van de Arthurlegenden houdt).
Makkelijk gezegd, als je de middeleeuwen zo fantastisch vindt als Crossley-Holland, zou je denken. Maar al lezende zie je de glooiende heuvels, de kristallen Ronde Tafel en de vastberadenheid in de ogen van Arthur daadwerkelijk voor je. Het grondige onderzoek naar deze periode van de auteur is tot in detail zichtbaar en brengt het historische verhaal tot leven. Het is niet de eerste keer dat Kevin Crossley-Holland over Arthur schrijft. De trilogie rond Koning Arthur is internationaal zelfs zijn grootste succes: De Zienersteen, In het tussenland en Koning van de Middenmark. Samen met de beeldende manier van schrijven is de legende daadwerkelijk springlevend te noemen. Zo ruik je aan het begin van het verhaal gewoon de zilte geur van de zee: ‘Klodders en vlokken zoutig schuim, weggeslingerd door de brullende oceaan. Ze scheren over de steile, brokkelige klif’. Heerlijk. Grote complimenten ook voor de vertaalster. Ondanks niet-alledaagse namen als Mordred, Morgana en Ygerna en het gebruik van middeleeuws jargon is dit boek een feest om te lezen.
Middeleeuwen
Ridderverhalen komen voort uit de middeleeuwen, een tijd waarin moed, trouw, hoffelijkheid en andere hoofse waarden hoogtij vierden. Eigenschappen van onverschrokken en oersterke krijgers behoorden tot de idealen. In de verhalen is geen ruimte voor poespas, maar alles draait om een duidelijke moraal. Sluit dat genoeg aan bij deze tijd, waarin compleet andere normen als diversiteit en duurzaamheid aan de orde van de dag zijn? Verrassend genoeg wel. In een Ronde Tafelgesprek, voorafgaand aan de zeven proeven, vindt er een discussie plaats tussen Arthur en zijn ridders over wat ‘ridderlijkheid’ is. Dat doen de ridders onder het genot van een glas wijn. De uitkomst is ongeveer als volgt: een goede ridder is nobel in hoofd en hart en draagt de verantwoordelijkheid te zorgen voor alle mensen die hem dienen. Dat zou je met een beetje gevoel voor metafoor modern kunnen noemen. Zou het niet fantastisch zijn als iedere mens in onze omgeving dit ideaal nastreefde? Bovendien zal iedereen in zijn leven op zekere momenten proeven moeten afleggen. Misschien niet door te vechten met struikrovers, maar toch. Vergeet ook niet dat de vorm van samenwerking tussen de ridders ten grondslag ligt aan het slagen van de droom van Arthur. Nog zo’n bijzonder moderne vaardigheid: teambuilding. De heldere structuur van het verhaal en het gebrek aan tierelantijnen passen ook nog eens uitstekend bij zowel de middeleeuwse ridderverhalen zonder opsmuk als bij onze tijd van ‘niet lullen, maar poetsen’.
Verplichte kost
Zijn er ook nog kanttekeningen te plaatsen bij dit prachtige verhaal? Ja, één: het is te snel uit. Er zouden nog veel meer hoofdstukken in hebben gemogen over de jeugd van Arthur, over Camelot, over de ridders van de Ronde Tafel en over Guinevere, zodat je je nog langer kon onderdompelen in de magische avonturen van Koning Arthur. Dit boek is verplichte kost voor ieder kind. Maar bovenal voor alle dromers.
